WW-hakki: çalışma geçmişiniz ödeneğinizi belirler
**WW-ödeneği** durumunda **çalışma geçmişiniz** kritik bir rol oynar. Bu, yalnızca ödeneğinizin miktarını değil, aynı zamanda süresini de etkiler. Bu makale, iş deneyiminizin nasıl değerlendirildiğini, geçerli kuralları ve durumunuz karmaşık olduğunda ne yapabileceğinizi açıklar.
İşsiz kalırsanız, belirli koşullar altında **İşsizlik Kanunu (WW)-ödeneği** talep edebilirsiniz. Ödeneğe hakkınız olup olmadığını ve ödeneğinizin ne kadar olacağını belirleyen en önemli faktörlerden biri **çalışma geçmişinizdir**. Bu, işsizliğinizden önceki son 36 ayı (3 yıl) kapsar. WW ödeneğine hakkınız olup olmadığı ve ödeneğinizin miktarı, ne kadar çalıştığınıza, ne kadar süre çalıştığınıza ve hangi sektörlerde çalıştığınıza bağlıdır. Bu makalede, **çalışma geçmişinizin** tam olarak nasıl değerlendirildiğini ve bunun ödeneğiniz için ne anlama geldiğini açıklıyoruz.
Çalışma geçmişiniz nedir?
**Çalışma geçmişiniz**, işsizliğinizden önceki 36 aylık dönemde ücretli iş yaptığınız dönemdir. Bu, yalnızca tam zamanlı işleri değil, yarı zamanlı çalışmaları, geçici sözleşmeleri, hastalık iznini ve hatta bir ödeneği aldığınız dönemleri (örneğin **ZW-ödeneği** veya **WIA-ödeneği**) de kapsar. **UWV** (Çalışan Sigortaları Uygulama Enstitüsü), bu dönemi değerlendirerek WW ödeneğine hakkınız olup olmadığını ve ödeneğin miktarını belirler.
Hangi dönemler hesaba katılır?
Çalışma geçmişinizdeki tüm dönemler eşit şekilde hesaba katılmaz. WW haklarınızın hesaplanmasında aşağıdaki dönemler dikkate alınır:
- Ücretli iş: Tam zamanlı veya yarı zamanlı iş, geçici sözleşmeler dahil.
- Hastalık izni: Hastalık nedeniyle **hastalık ödeneği (ZW)** aldıysanız.
- WIA-ödeneği: **Çalışma ve Gelir Yasası'na Göre Çalışma Yeteneği (WIA)** ödeneği aldıysanız.
- WW-ödeneği: Daha önce WW ödeneği aldıysanız, bu çalışma geçmişinize dahil edilebilir.
- Eğitim veya öğretim: Son 3 yılda işinizle doğrudan ilgili ücretli bir eğitim veya öğretim aldıysanız, bu bazen hesaba katılabilir.
Önemli: Ücret alınmayan dönemler, örneğin maaşsız eğitim veya gönüllü çalışma, WW haklarınız için hesaba katılmaz. Ayrıca, işler arasında gelirinizin olmadığı dönemler (ödeneğiniz yoksa) hesaba katılmaz.
Hangi dönemler hesaba katılmaz?
Çalışma geçmişinizin hesaplanmasında aşağıdaki dönemler hesaba katılmaz:
- Gelir olmayan dönemler (örneğin, ödeneksiz işler arası).
- Gönüllü çalışma veya ücretsiz stajlar.
- Ücretli iş deneyimi olmayan eğitim dönemleri.
- Sosyal yardım ödeneği (sosyal yardım) veya WW-tesviye aldığınız dönemler (bunlar çalışma geçmişiniz için ikame ödenekleri değildir).
Yasal dayanak: Çalışma geçmişiniz nasıl değerlendirilir?
Çalışma geçmişinizin değerlendirilmesine ilişkin kurallar **İşsizlik Kanunu (WW)** ve ilgili **Genel Toplumsal Sosyal Yardım Kanunu (Ambt)**'ta yer almaktadır. En önemli maddeler şunlardır:
- WW Madde 10: Ödeneğe hak kısıtlaması (işsizliğinizden önceki 36 ayda yeterince çalışmış olmanız gerekir).
- WW Madde 11: Son 3 yıldaki en düşük ve en yüksek gelirinize dayalı ödeneğin miktarının hesaplanması.
- WW Madde 12: Ödeneğin süresine ilişkin koşullar (yaşınıza ve çalışma geçmişinize bağlı).
- WW Madde 13: 27 yaş altındaki gençler için özel kurallar (minimum çalışma saati şartı).
Ayrıca, **İşsizlik Kanunu Uygulama Yönetmeliği (Urw)**, ortalama günlük ücret hesaplaması gibi pratik uygulamalarda rol oynar.
WW-ödeneğinizin miktarı nasıl belirlenir?
WW-ödeneğinizin miktarı, son 36 aydaki ortalama günlük ücretinize göre hesaplanır. Bu ortalama, o dönemdeki en düşük ve en yüksek gelirinize göre belirlenir. Formül şu şekildedir:
| Hesaplama Yöntemi | Açıklama |
|---|---|
| Ortalama günlük ücret | Ödeneğiniz, son 3 yıldaki ortalama günlük ücretinizin %75'ine göre hesaplanır. |
| En düşük gelir | Ödeneğiniz, minimum günlük ücretin altında olamaz (2024: günde €36,47). |
| En yüksek gelir | Son 3 yılda çok yüksek bir geliriniz varsa, ödeneğiniz maksimum günlük ücretle sınırlanabilir (2024: günde €305,08). |
Örnek: Diyelim ki son 3 yılda şu gelirleri elde ettiniz:
- Yıl 1: €30.000 (tam zamanlı ```