Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers: AOW, werkgeverspensioen en eigen pensioenopbouw. Samen zorgen deze voor inkomen na je pensioen.
De drie pijlers
| Pijler | Wat | Wie regelt het? |
|---|
| 1e pijler | AOW (basispensioen) | Overheid (SVB) |
| 2e pijler | Werkgeverspensioen | Pensioenfonds/verzekeraar |
| 3e pijler | Individueel pensioen | Zelf (lijfrente, banksparen) |
Eerste pijler: AOW
De AOW is het basispensioen van de overheid:
- Voor iedereen die de AOW-leeftijd bereikt
- Opgebouwd door in Nederland te wonen (2% per jaar)
- Hoogte afhankelijk van woonsituatie (alleen/samen)
- Volledige AOW na 50 jaar opbouw
Tweede pijler: werkgeverspensioen
Veel werknemers bouwen pensioen op via hun werkgever:
- Premie betaald door werkgever en/of werknemer
- Opgebouwd bij een pensioenfonds of verzekeraar
- Hoogte hangt af van salaris, dienstjaren en pensioenregeling
- Nieuwe Pensioenwet: overgang naar persoonlijk pensioenvermogen
Derde pijler: eigen opbouw
Je kunt zelf extra pensioen opbouwen:
- Lijfrente (verzekering of banksparen)
- Fiscaal voordeel: premie aftrekbaar
- Vooral interessant voor zzp'ers en mensen zonder werkgeverspensioen
Veelgestelde vragen
Heb ik genoeg pensioen?
Check je pensioenopbouw op mijnpensioenoverzicht.nl. Daar zie je je AOW en opgebouwde werkgeverspensioenen.
Bouw ik pensioen op als zzp'er?
Als zzp'er bouw je vaak geen werkgeverspensioen op. Je kunt zelf pensioen opbouwen via de derde pijler.
Wat verandert er met de nieuwe Pensioenwet?
Het pensioenstelsel gaat over naar een persoonlijk pensioenvermogen. Je ziet beter wat je hebt opgebouwd, maar er is geen gegarandeerde uitkering meer.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik recht heb op AOW?**
Je bouwt automatisch AOW op als je in Nederland woont of werkt, ongeacht je nationaliteit. Voor elke jaar dat je tussen je 15e en AOW-leeftijd in Nederland woont, bouw je 2% AOW op. Check je opbouw via mijnpensioenoverzicht.nl. Let op: als je in het buitenland hebt gewoond, kan je AOW lager uitvallen. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) berekent je uiteindelijke AOW-uitkering.
**Wat gebeurt er met mijn pensioen als ik van baan wissel?**
Je opgebouwde pensioen blijft behouden, maar je bouwt bij je nieuwe werkgever verder op volgens hun regeling. Vaak kun je je oude pensioen meenemen (waardeoverdracht) naar je nieuwe pensioenfonds. Dit is niet verplicht, maar kan voordelig zijn. Vergelijk de voorwaarden en kosten van beide regelingen via je pensioenuitvoerder of een onafhankelijk adviseur.
**Hoeveel belasting betaal ik over mijn pensioen?**
Over je AOW en werkgeverspensioen betaal je inkomstenbelasting. Het tarief hangt af van je totale inkomen na pensionering. Voor de derde pijler (bijvoorbeeld lijfrente) geldt dat je premies aftrekbaar zijn, maar de uitkeringen later belast worden. Gebruik de belastingdienst-rekenhulpen om een schatting te maken. Houd rekening met mogelijke heffingskortingen.
**Kan ik eerder stoppen met werken dan mijn AOW-leeftijd?**
Ja, maar dit heeft gevolgen voor je pensioen. Je AOW start pas op de officiële AOW-leeftijd, dus je moet zelf inkomen regelen voor de tussenliggende periode. Je werkgeverspensioen kan vaak eerder ingaan, maar dan is de uitkering lager. Overleg met je pensioenfonds over de mogelijkheden en financiële gevolgen. Een financieel adviseur kan helpen met een overbruggingsplan.
**Wat is het verschil tussen een pensioenfonds en een verzekeraar?**
Een pensioenfonds is een onafhankelijke stichting die pensioenen beheert voor een hele sector of bedrijf (bijvoorbeeld ABP voor ambtenaren). Een verzekeraar is een commercieel bedrijf dat pensioenregelingen aanbiedt, vaak voor kleinere werkgevers. Pensioenfondsen werken meestal met collectieve regelingen, terwijl verzekeraars vaker maatwerk bieden. Beide vallen onder strenge regelgeving.
**Hoe werkt de nieuwe Pensioenwet precies?**
De nieuwe Pensioenwet introduceert een persoonlijk pensioenvermogen: je ziet direct wat je hebt opgebouwd, maar er is geen gegarandeerde uitkering meer. De overgang vindt plaats tussen 2024 en 2028. Je werkgever en pensioenfonds informeren je over de wijzigingen. Het doel is meer transparantie en flexibiliteit, maar het risico op schommelingen in je uitkering neemt toe. Check je pensioenfonds voor specifieke gevolgen.
**Kan ik mijn pensioen gebruiken voor een hypotheek of schulden?**
Normaal gesproken niet, want je pensioen is bedoeld voor je oude dag. In uitzonderlijke gevallen (bijvoorbeeld bij ernstige financiële problemen) kun je soms een deel van je opgebouwde pensioen vervroegd opnemen, maar dit is aan strenge voorwaarden gebonden. Voor de derde pijler (bijvoorbeeld banksparen) gelden soms andere regels. Raadpleeg je pensioenuitvoerder of een schuldhulpverlener voor advies.
### TL;DR
Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers: AOW (overheid), werkgeverspensioen (via je baan) en eigen opbouw (bijvoorbeeld lijfrente). De nieuwe Pensioenwet zorgt voor meer transparantie, maar minder zekerheid over je uiteindelijke uitkering. Check je opbouw op mijnpensioenoverzicht.nl en plan tijdig voor eventuele tekorten.
### Key Takeaways
- Je bouwt AOW op door in Nederland te wonen (2% per jaar), met een volledige uitkering na 50 jaar opbouw.
- Werkgeverspensioen is vaak de grootste aanvulling op je AOW en wordt beheerd door een pensioenfonds of verzekeraar.
- De derde pijler (eigen opbouw) is vooral belangrijk voor zzp'ers en mensen zonder werkgeverspensioen, met fiscaal voordeel.
- De nieuwe Pensioenwet vervangt collectieve regelingen door persoonlijke pensioenvermogens, met meer inzicht maar ook meer risico.
- Controleer je totale pensioenopbouw regelmatig via mijnpensioenoverzicht.nl en plan tijdig bij als je tekorten verwacht.