Brandwonden kunnen leiden tot ernstige littekens met blijvende fysieke en psychische gevolgen. De behandeling is langdurig en de schade is vaak substantieel.
Gradaties brandwonden
Brandwonden worden ingedeeld naar diepte, wat bepalend is voor de behandeling en prognose.
Classificatie
| Graad | Diepte | Kenmerken | Genezing |
|---|
| 1e graad | Opperhuid | Roodheid, pijn | Geneest zonder littekens |
| 2e graad oppervlakkig | Bovenste lederhuid | Blaren, vochtig, pijnlijk | Meestal zonder littekens |
| 2e graad diep | Diepe lederhuid | Wit/geel, minder pijn | Littekens, mogelijk huidtransplantatie |
| 3e graad | Volledige huid | Wit/bruin, geen pijn | Altijd littekens, transplantatie nodig |
| 4e graad | Onderliggend weefsel | Verkoolde huid | Ernstige littekens, amputatie mogelijk |
Behandeling en revalidatie
De behandeling van ernstige brandwonden is langdurig en intensief.
Acute fase
- Opname brandwondencentrum
- Vochtherstel en pijnbestrijding
- Wondverzorging en verbandwisseling
- Huidtransplantaties
- Infectiepreventie
Revalidatiefase
Behandelingen
- Fysiotherapie: behoud bewegelijkheid
- Ergotherapie: dagelijkse activiteiten
- Drukkleding: minimaliseren littekenvorming
- Spalken: voorkomen contracturen
- Psychologische begeleiding: verwerking
Littekens en gevolgen
Littekens na brandwonden kunnen diverse problemen veroorzaken.
Soorten littekens
| Type | Kenmerken | Behandeling |
|---|
| Hypertrofisch | Verheven, rood, jeukend | Druktherapie, siliconen, laser |
| Keloïd | Overgroeit wondgrenzen | Injecties, operatie, bestraling |
| Contractuur | Samentrekking, bewegingsbeperking | Chirurgie, fysiotherapie |
| Atrofisch | Ingezonken | Fillers, chirurgie |
Functionele gevolgen
- Bewegingsbeperkingen door contracturen
- Gevoelsstoornissen
- Temperatuurgevoeligheid
- Verminderde zweetsecretie
- Chronische jeuk
Psychische gevolgen
De psychische impact van brandwonden is vaak groot.
Veelvoorkomende klachten
- Posttraumatische stress: herbeleving, nachtmerries, vermijding
- Depressie: somberheid, hopeloosheid
- Angst: voor vuur, voor reacties van anderen
- Lichaamsbeeldproblemen: schaamte, vermijding sociale situaties
- Sociale isolatie: terugtrekken uit het sociale leven
Schadevergoeding
De schade bij brandwonden omvat diverse posten.
Schadeposten
Medische kosten
De medische behandeling is vaak langdurig en kostbaar:
- Acute ziekenhuisopname
- Huidtransplantaties
- Revalidatiebehandelingen
- Cosmetische correcties (meerdere operaties)
- Littekenbehandelingen (laser, siliconen)
- Psychologische behandeling
Smartengeld
De hoogte van het smartengeld hangt af van ernst en locatie:
- Littekens in gezicht: €15.000 - €100.000+
- Uitgebreide littekens lichaam: €30.000 - €150.000
- Levensbedreigende brandwonden: €75.000 - €200.000
- Combinatie met functionele beperkingen: nog hoger
Verlies arbeidsvermogen
Afhankelijk van de locatie van de brandwonden en het beroep kan er sprake zijn van arbeidsongeschiktheid.
Tips
- Laat behandeling plaatsvinden in een gespecialiseerd brandwondencentrum
- Volg het druktherapieadvies nauwkeurig op
- Documenteer de littekens fotografisch over langere periode
- Schakel tijdig psychologische hulp in
- Wacht met definitieve schadeafwikkeling tot littekens stabiel zijn
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of mijn brandwond ernstig genoeg is voor een brandwondencentrum?**
Brandwonden die direct naar een brandwondencentrum moeten, zijn onder andere: 2e-graads brandwonden groter dan 5% van het lichaamsoppervlak, 3e-graads brandwonden, brandwonden op gevoelige plekken (gezicht, handen, gewrichten) of bij kinderen en ouderen. Twijfel je? Neem altijd contact op met een arts of bel 112 bij levensbedreigende situaties. Vroege behandeling in een gespecialiseerd centrum vermindert littekenvorming en complicaties.
**Hoe lang duurt het voordat littekens na brandwonden minder zichtbaar worden?**
Littekens rijpen meestal 12 tot 18 maanden na de verwonding. In deze periode kunnen ze roder, dikker of stugger worden voordat ze geleidelijk zachter en lichter worden. Druktherapie, siliconenpleisters en laserbehandelingen kunnen dit proces versnellen. Bij diepe brandwonden (3e/4e graad) blijven littekens vaak blijvend zichtbaar, maar kunnen ze wel verbeteren met gespecialiseerde behandelingen.
**Kan ik een schadevergoeding claimen als ik brandwonden heb opgelopen door iemand anders?**
Ja, als de brandwonden zijn veroorzaakt door nalatigheid of opzet van een ander (bijv. werkgever, productfabrikant of particulier), kun je schadevergoeding claimen. Dit omvat medische kosten, smartengeld, verlies van inkomen en eventuele aanpassingen in huis. Schakel een letselschadeadvocaat in om je zaak te beoordelen en bewijs te verzamelen (foto’s, getuigenverklaringen, medische rapporten).
**Wat is het verschil tussen hypertrofische littekens en keloïden?**
Hypertrofische littekens blijven binnen de grenzen van de oorspronkelijke wond en zijn verheven, rood en jeukend. Ze verbeteren vaak na 1-2 jaar. Keloïden groeien buiten de wondgrenzen, zijn donkerder en kunnen jarenlang doorgroeien. Beide ontstaan door overmatige littekenvorming, maar keloïden zijn moeilijker te behandelen en komen vaker voor bij mensen met een donkere huidskleur.
**Hoe kan ik omgaan met psychische klachten na brandwonden?**
Psychische gevolgen zoals angst, depressie of PTSS komen vaak voor. Zoek professionele hulp via een psycholoog of gespecialiseerd brandwondencentrum. Praat met lotgenoten (bijv. via de Brandwonden Stichting) en geef jezelf tijd om te herstellen. Vermijd isolatie door sociale contacten te onderhouden en kleine stappen te zetten in het dagelijks leven. Medicatie kan soms helpen bij ernstige klachten.
**Waarom is druktherapie belangrijk bij littekens en hoe pas ik het toe?**
Druktherapie (met speciale kleding of siliconen) vermindert littekenvorming door de doorbloeding te beperken en collageenproductie te reguleren. Draag de drukkleding 23 uur per dag, gedurende 12-18 maanden. Begin zo snel mogelijk na genezing van de wond. Controleer regelmatig op drukplekken en vervang de kleding elke 2-3 maanden, omdat deze uitrekt. Volg altijd het advies van je behandelend arts of ergotherapeut.
**Wanneer is een huidtransplantatie nodig en hoe werkt dat?**
Een huidtransplantatie is nodig bij diepe 2e-graads of 3e/4e-graads brandwonden waar de huid niet meer vanzelf herstelt. Er wordt een dun laagje huid (meestal van de dij of bil) op de wond geplaatst. Bij grote brandwonden kan de donorhuid worden uitgerekt of gekweekt. Transplantaties verminderen infecties en littekenvorming, maar vereisen een lange revalidatieperiode met fysiotherapie en littekenbehandeling.
### TL;DR
Brandwonden veroorzaken vaak blijvende littekens met fysieke en psychische gevolgen. De ernst hangt af van de diepte (1e-4e graad), waarbij diepe brandwonden altijd littekens achterlaten en intensieve behandeling vereisen. Schadevergoeding kan worden geclaimd bij aansprakelijkheid van een ander, en tijdige specialistische zorg verbetert de prognose aanzienlijk.
### Key Takeaways
- Brandwonden worden ingedeeld in 5 gradaties, waarbij 3e en 4e graads brandwonden altijd littekens veroorzaken en huidtransplantaties vereisen.
- Littekens kunnen functionele beperkingen (bewegingsbeperking, jeuk) en psychische klachten (PTSS, depressie) veroorzaken – vroege behandeling en psychologische hulp zijn essentieel.
- Schadevergoeding omvat medische kosten, smartengeld (tot €200.000+) en verlies van arbeidsvermogen, maar vereist juridische ondersteuning bij aansprakelijkheid.
- Druktherapie, siliconen en laserbehandelingen verminderen littekenvorming, maar moeten 12-18 maanden consistent worden toegepast voor optimaal resultaat.
- Behandeling in een gespecialiseerd brandwondencentrum verbetert de genezing en verkleint de kans op complicaties en ernstige littekens.