CRPS (Complex Regionaal Pijnsyndroom) is een ernstige chronische pijnstoornis die kan ontstaan na letsel. De aandoening wordt vaak niet herkend en leidt tot langdurige discussies in letselschadezaken.
Wat is CRPS?
CRPS is een chronische pijnaandoening waarbij de pijn niet in verhouding staat tot het oorspronkelijke letsel. De pijn breidt zich vaak uit en gaat gepaard met andere symptomen.
Typen CRPS
| Type | Oorzaak | Kenmerken |
|---|
| CRPS type I (voorheen Sudeck) | Na letsel zonder zenuwbeschadiging | Meest voorkomend (90%) |
| CRPS type II (voorheen causalgie) | Na aantoonbare zenuwbeschadiging | Ernstiger beloop |
Symptomen
Belangrijkste symptomen
- Pijn: brandend, stekend, buitenproportioneel
- Sensorische veranderingen: overgevoeligheid voor aanraking (allodynie)
- Vasomotore veranderingen: kleur- en temperatuurverschillen
- Oedeem: zwelling van de aangedane ledemaat
- Sudomotore veranderingen: veranderd zweetpatroon
- Motorische veranderingen: krachtverlies, bewegingsbeperking
- Trofische veranderingen: veranderingen huid, haar, nagels
Diagnose
De diagnose CRPS wordt gesteld op basis van klinische criteria (Budapest-criteria).
Budapest-criteria
- Aanhoudende pijn die niet past bij de ernst van het letsel
- Minstens 3 van 4 categorieën symptomen gerapporteerd
- Minstens 2 van 4 categorieën objectief vastgesteld
- Geen andere diagnose die de symptomen verklaart
Behandeling
CRPS is moeilijk te behandelen. Een multidisciplinaire aanpak is essentieel.
Behandelopties
| Behandeling | Doel | Effectiviteit |
|---|
| Fysiotherapie/ergotherapie | Behoud functie, desensitisatie | Belangrijk onderdeel |
| Pijnmedicatie | Pijnverlichting | Vaak onvoldoende |
| Sympathicusblokkade | Onderbreken pijncyclus | Wisselend |
| Spinal cord stimulatie | Pijnmodulatie | Bij geselecteerde patiënten |
| Psychologische begeleiding | Coping, acceptatie | Essentieel onderdeel |
CRPS in letselschadezaken
CRPS leidt vaak tot complexe discussies in letselschadezaken.
Veelvoorkomende discussiepunten
Causaliteit
Is de CRPS veroorzaakt door het ongeval? Verzekeraars betwisten soms het verband, vooral als CRPS pas later wordt vastgesteld of als het oorspronkelijke letsel gering was.
Diagnose
Wordt de diagnose CRPS wel terecht gesteld? Zonder duidelijk objectieve markers is de diagnose soms omstreden.
Beperkingen
Welke beperkingen vloeien voort uit de CRPS? De subjectieve aard van pijn maakt objectieve vaststelling lastig.
Expertise
Bij CRPS-claims is deskundige expertise essentieel. Aanbevolen experts:
- Revalidatiearts met CRPS-ervaring
- Anesthesioloog/pijnspecialist
- Neuroloog
Schadevergoeding
Bij CRPS kan de schade zeer omvangrijk zijn vanwege de chronische aard.
Schadeposten
| Schadepost | Indicatie |
|---|
| Smartengeld | €30.000 - €150.000 (afhankelijk van ernst) |
| Verlies arbeidsvermogen | Vaak volledig bij ernstige CRPS |
| Medische kosten | Langdurige behandeling, hulpmiddelen |
| Huishoudelijke hulp | Vaak levenslang nodig |
| Verlies zelfwerkzaamheid | Klussen, tuinieren niet meer mogelijk |
Tips bij CRPS
- Zorg voor vroegtijdige diagnose door specialist
- Start tijdig met multidisciplinaire behandeling
- Houd een dagboek bij van klachten en beperkingen
- Laat functioneren voor het ongeval goed documenteren
- Schakel een advocaat met CRPS-ervaring in
- Accepteer geen voorstel zonder gedegen expertise
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik CRPS heb na een ongeval?**
CRPS kenmerkt zich door buitenproportionele pijn, vaak met brandende of stekende sensaties, en andere symptomen zoals zwelling, kleurveranderingen of temperatuurverschillen in de aangedane ledemaat. Raadpleeg een revalidatiearts of pijnspecialist als de pijn na een letsel niet vermindert of zelfs verergert. De diagnose wordt gesteld volgens de Budapest-criteria, waarbij minimaal drie symptomen gerapporteerd en twee objectief vastgesteld moeten worden. Vroegtijdige herkenning is cruciaal voor een betere behandeling.
**Wordt CRPS altijd veroorzaakt door een ongeval?**
Nee, CRPS kan ook ontstaan na een operatie, infectie of zelfs zonder duidelijke oorzaak. In letselschadezaken is het echter vaak het gevolg van een ongeval, zoals een botbreuk, verstuiking of zenuwbeschadiging. Verzekeraars betwisten soms het verband, vooral als het oorspronkelijke letsel gering was of de CRPS pas later wordt vastgesteld. Een deskundige, zoals een revalidatiearts, kan helpen het oorzakelijk verband aan te tonen.
**Welke behandelingen helpen bij CRPS en worden deze vergoed?**
CRPS vereist een multidisciplinaire aanpak, waaronder fysiotherapie, pijnmedicatie, psychologische begeleiding en soms ingrepen zoals een sympathicusblokkade of spinal cord stimulatie. Niet alle behandelingen worden standaard vergoed. Vraag bij uw zorgverzekeraar na welke kosten gedekt zijn en laat uw arts motiveren waarom een behandeling noodzakelijk is. In letselschadezaken kunnen medische kosten vaak op de aansprakelijke partij worden verhaald.
**Hoe hoog is de schadevergoeding bij CRPS?**
De schadevergoeding bij CRPS kan aanzienlijk zijn vanwege de chronische aard en ernstige beperkingen. Smartengeld varieert tussen €30.000 en €150.000, afhankelijk van de ernst. Daarnaast kunnen kosten voor verlies van arbeidsvermogen, medische behandelingen, huishoudelijke hulp en aanpassingen in huis worden geclaimd. Een advocaat met CRPS-ervaring kan helpen om alle schadeposten volledig in kaart te brengen en te verhalen.
**Wat kan ik zelf doen om mijn herstel bij CRPS te bevorderen?**
Begin tijdig met een multidisciplinaire behandeling en volg het advies van uw behandelend arts op. Houd een dagboek bij van uw klachten, beperkingen en behandelingen om het verloop te documenteren. Blijf actief binnen uw pijngrenzen, bijvoorbeeld met fysiotherapie of ergotherapie, om functieverlies te beperken. Vermijd overbelasting en stress, die de symptomen kunnen verergeren. Schakel ook psychologische ondersteuning in om beter met de pijn om te gaan.
**Hoe kan ik bewijzen dat mijn CRPS door het ongeval komt?**
Bewijs van causaliteit is essentieel in letselschadezaken. Zorg voor een tijdige diagnose door een specialist en laat deze het verband tussen het ongeval en de CRPS schriftelijk vastleggen. Medische rapporten, foto’s van de aangedane ledemaat en een dagboek van klachten kunnen helpen. Een onafhankelijke deskundige, zoals een revalidatiearts of neuroloog, kan het oorzakelijk verband onderbouwen. Een advocaat met ervaring in CRPS-zaken kan u hierbij ondersteunen.
**Kan ik met CRPS nog werken?**
Dit hangt af van de ernst van uw klachten en het soort werk dat u doet. Veel mensen met CRPS ervaren ernstige beperkingen, zoals krachtverlies, bewegingsbeperkingen en chronische pijn, waardoor werken vaak moeilijk of onmogelijk wordt. Een arbeidsdeskundige kan beoordelen in hoeverre u nog arbeidsgeschikt bent. In letselschadezaken kan verlies van arbeidsvermogen een belangrijke schadepost zijn, vooral als u volledig arbeidsongeschikt raakt.
### TL;DR
CRPS is een ernstige chronische pijnaandoening die vaak ontstaat na een letsel en leidt tot complexe letselschadezaken. Vroegtijdige diagnose en multidisciplinaire behandeling zijn cruciaal, maar volledige genezing is zeldzaam. Schadevergoedingen kunnen hoog uitvallen door de blijvende beperkingen en medische kosten.
### Key Takeaways
- CRPS wordt gediagnosticeerd volgens de Budapest-criteria en vereist minimaal drie gerapporteerde en twee objectief vastgestelde symptomen.
- Een multidisciplinaire behandeling, waaronder fysiotherapie, pijnmedicatie en psychologische begeleiding, is essentieel voor het beheersen van de symptomen.
- In letselschadezaken is bewijs van causaliteit (het verband tussen het ongeval en CRPS) en deskundige rapportage cruciaal voor een succesvolle claim.
- Schadevergoedingen bij CRPS kunnen aanzienlijk zijn, met smartengeldbedragen tussen €30.000 en €150.000, plus vergoeding van medische kosten en verlies van arbeidsvermogen.
- Patiënten kunnen zelf bijdragen aan hun herstel door actief te blijven binnen hun pijngrenzen, een dagboek bij te houden en tijdig juridische en medische hulp in te schakelen.