Wat gebeurt er met een lopende letselschadezaak of ontvangen schadevergoeding bij echtscheiding? De verdeling van letselschade is een complex onderwerp waar veel over wordt geprocedeerd.
Letselschade in de huwelijksgemeenschap
Bij huwelijk in gemeenschap van goederen valt in principe alles in de gemeenschap. Voor letselschade-uitkeringen gelden echter bijzondere regels.
Wettelijke regeling
Artikel 1:94 lid 3 BW bepaalt dat vergoedingen van immateriële schade buiten de gemeenschap vallen, tenzij anders bepaald.
Onderscheid schadeposten
| Schadepost | Valt in gemeenschap? | Toelichting |
|---|
| Smartengeld | Nee | Persoonlijk, buiten gemeenschap |
| Verlies arbeidsvermogen (verleden) | Ja | Vervanging gemist inkomen |
| Verlies arbeidsvermogen (toekomst) | Nee | Toekomstige verdiencapaciteit is persoonlijk |
| Medische kosten | Ja | Betaald uit gemeenschapsvermogen |
| Huishoudelijke hulp | Ja | Kosten huishouding |
Huwelijkse voorwaarden
Bij huwelijkse voorwaarden (koude uitsluiting of beperkte gemeenschap) is de situatie eenvoudiger.
Hoofdregel
- Letselschade-uitkering blijft bij degene die het letsel heeft
- Geen verdeling bij echtscheiding
- Let wel op verrekenbedingen in de voorwaarden
Invloed op alimentatie
Een letselschade-uitkering kan van invloed zijn op de alimentatieberekening.
Aspecten
| Aspect | Invloed |
|---|
| Smartengeld | Telt niet mee voor draagkracht/behoefte |
| Verlies arbeidsvermogen | Vervangt inkomen, telt mee als inkomen |
| Vermogen uit uitkering | Kan invloed hebben op behoefte |
Lopende letselschadezaak
Als de letselschadezaak nog loopt bij echtscheiding, zijn er extra aandachtspunten.
Afspraken maken over
- Wie betaalt de kosten van de letselschadeadvocaat?
- Hoe wordt een eventuele uitkering verdeeld?
- Wat als de uitkering hoger of lager uitvalt dan verwacht?
- Voorschotten: hoe worden deze verrekend?
Periodieke uitkeringen
Bij periodieke uitkeringen (bijvoorbeeld maandelijkse vergoeding voor verlies arbeidsvermogen) speelt de vraag of deze na echtscheiding nog moeten worden gedeeld.
Uitgangspunten
- Uitkeringen ontvangen tijdens huwelijk: vallen in gemeenschap
- Uitkeringen na echtscheiding: persoonlijk
- Bij discussie: rechter beoordeelt naar billijkheid
Verknochtheid
De verknochtheidsregel bepaalt dat goederen die zo sterk aan een persoon verbonden zijn, buiten de gemeenschap blijven.
Toepassing bij letselschade
Smartengeld is verknocht en valt buiten de gemeenschap. Voor andere schadeposten is dit minder duidelijk en kan discussie ontstaan.
Jurisprudentie
Er is veel rechtspraak over letselschade en echtscheiding.
Belangrijke arresten
- HR 3 november 2006: smartengeld is verknocht
- HR 24 oktober 1997: onderscheid materiële en immateriële schade
- Diverse hof-uitspraken: verlies arbeidsvermogen kan deels verknocht zijn
Tips
- Maak bij echtscheiding duidelijke afspraken over letselschade
- Laat afspraken vastleggen in het echtscheidingsconvenant
- Schakel zowel een familierechtadvocaat als letselschadespecialist in
- Houd rekening met fiscale aspecten van de verdeling
- Bij onduidelijkheid: vraag de rechter om duidelijkheid
Veelgestelde vragen
Wat zijn de gevolgen van scheiding?
Bij scheiding worden huwelijkse goederen verdeeld, wordt alimentatie bepaald als nodig, en wordt bepaald wie voor de kinderen zorg draagt.
Hoe wordt het gezag over kinderen bepaald?
Ouders kunnen gezamenlijk gezag hebben of het gezag kan naar één ouder gaan. De rechter beslist in het belang van het kind.
Wat is alimentatie?
Alimentatie is een maandelijkse uitkering van één ouder aan de ander of voor kinderen, bedoeld om in het levensonderhoud te voorzien.
Kan ik mijn kind meenemen als ik ga scheiden?
Dit hangt af van wie het gezag heeft. Met gezag mag je je kind meenemen. Zonder gezag kan dit alleen met toestemming of rechterlijke machtiging.
Hoe lang duurt een scheidingsprocedure?
Met wederzijds goedvinden kan een scheiding in minder dan 3 maanden afgehandeld zijn. Bij geschil kan het 1-2 jaar duren.
## Veelgestelde vragen
**Valt mijn smartengeld bij een echtscheiding toe aan mijn ex-partner?**
Nee, smartengeld valt niet in de huwelijksgemeenschap en blijft volledig van jou. Dit is wettelijk vastgelegd in Artikel 1:94 lid 3 BW en bevestigd door rechtspraak (o.a. HR 3 november 2006). Smartengeld is bedoeld als persoonlijke genoegdoening voor immateriële schade en is verknocht aan de benadeelde. Bij huwelijkse voorwaarden geldt dezelfde regel, tenzij expliciet anders is afgesproken.
**Moet ik een deel van mijn letselschade-uitkering voor verlies van arbeidsvermogen afstaan na scheiding?**
Dit hangt af van het moment waarop de uitkering is ontvangen. Uitkeringen voor verlies van arbeidsvermogen in het verleden (tijdens het huwelijk) vallen in de gemeenschap en moeten worden verdeeld. Toekomstige uitkeringen (na de scheiding) zijn persoonlijk. Bij periodieke uitkeringen tijdens het huwelijk kan de rechter een billijke verdeling opleggen. Leg duidelijke afspraken vast in het echtscheidingsconvenant.
**Hoe beïnvloedt mijn letselschade-uitkering de alimentatieberekening?**
Smartengeld telt niet mee voor alimentatie, maar uitkeringen voor verlies van arbeidsvermogen wel, omdat deze inkomen vervangen. Het vermogen dat uit de uitkering is opgebouwd, kan de financiële behoefte beïnvloeden. De rechter kijkt naar de totale financiële situatie. Een letselschadespecialist kan helpen om de uitkering correct te categoriseren voor de alimentatieberekening.
**Wat gebeurt er met mijn lopende letselschadezaak als ik ga scheiden?**
Een lopende letselschadezaak blijft jouw persoonlijke zaak, maar de kosten en eventuele uitkering kunnen wel onder de verdeling vallen. Maak concrete afspraken over wie de advocaatkosten betaalt, hoe een uitkering wordt verdeeld en hoe voorschotten worden verrekend. Deze afspraken moeten schriftelijk worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant om latere conflicten te voorkomen.
**Kan ik mijn letselschade-uitkering beschermen tegen verdeling bij scheiding?**
Ja, door huwelijkse voorwaarden op te stellen waarin expliciet staat dat letselschade-uitkeringen buiten de gemeenschap blijven. Bij een bestaande gemeenschap van goederen kun je met je partner afspraken maken over uitsluiting van bepaalde schadeposten. Laat deze afspraken altijd juridisch vastleggen door een notaris of advocaat om de geldigheid te waarborgen.
**Hoe worden medische kosten uit mijn letselschadezaak verdeeld bij scheiding?**
Medische kosten die tijdens het huwelijk zijn gemaakt, vallen in principe in de huwelijksgemeenschap en moeten worden verdeeld. Dit geldt ook voor vergoedingen hiervoor. Als de kosten echter na de scheiding zijn gemaakt, blijven ze persoonlijk. Bij huwelijkse voorwaarden blijven medische kosten en vergoedingen meestal bij de benadeelde, tenzij anders is afgesproken.
**Wat moet ik doen als mijn ex-partner aanspraak maakt op mijn letselschade-uitkering?**
Raadpleeg direct een familierechtadvocaat en een letselschadespecialist. Verzamel alle documentatie over de uitkering, inclusief de specificatie van schadeposten. Smartengeld is in principe niet verdeelbaar, maar voor andere posten kan dit anders liggen. Een advocaat kan je helpen om juridisch te onderbouwen waarom bepaalde bedragen niet verdeeld hoeven te worden en eventueel bemiddelen.
### TL;DR
Letselschade-uitkeringen hebben bij echtscheiding een bijzondere status: smartengeld blijft altijd persoonlijk, maar andere schadeposten (zoals verlies van arbeidsvermogen) kunnen deels in de huwelijksgemeenschap vallen. De verdeling hangt af van het huwelijksvermogensregime, het moment van uitkering en de specifieke schadeposten. Duidelijke afspraken in het echtscheidingsconvenant voorkomen conflicten.
### Key Takeaways
- Smartengeld valt altijd buiten de huwelijksgemeenschap en blijft van de benadeelde
- Uitkeringen voor verlies van arbeidsvermogen in het verleden vallen in de gemeenschap, toekomstige uitkeringen niet
- Letselschade kan invloed hebben op alimentatieberekening, afhankelijk van het type uitkering
- Bij een lopende letselschadezaak moeten duidelijke afspraken worden gemaakt over kosten en verdeling
- Huwelijkse voorwaarden of een echtscheidingsconvenant kunnen letselschade-uitkeringen beschermen tegen verdeling