Smartengeld in box 3: Belastingregels voor Amsterdammers

Smartengeld in box 3: hoe wordt uw schadevergoeding belast in Amsterdam?

In Amsterdam, waar fietsongevallen en verkeersincidenten aan de orde van de dag zijn, ontvangt u smartengeld voor immateriële schade zoals pijn, verdriet of verminderde levensvreugde na een ongeval of medische fout. Dit bedrag is vrijgesteld van inkomstenbelasting in box 1, maar valt onder de vermogensrendementsheffing in box 3 zodra u het parkeert op een spaarrekening of belegt. Belangrijke uitzonderingen gelden bij bestemming voor zorgkosten. Lees hier hoe het werkt voor inwoners van Amsterdam en bespaar belasting met lokale tips.

Wat is smartengeld precies?

Smartengeld compenseert niet-materiële letselschade, zoals psychisch trauma, zichtbare littekens of het opgeven van hobby's door een botsing op de Amstel of een medische misser. Het is vastgelegd in artikel 6:106 BW, naast materiële claims zoals zorgkosten of loonverlies. De Rechtbank Amsterdam behandelt veel van deze zaken in de regio.

Berekeningen volgen de Smartengeldgids van ANWB en Smartengeld.nl, gesteund op rechtszaken. Bedragen lopen van duizenden tot tonnen euro's, afhankelijk van de impact. Denk aan €5.000-€20.000 bij een whiplash na een fietsongeluk, of tot €300.000 bij dwarslaesie.

Wettelijke basis: smartengeld en belastingen

De regels staan in de Wet IB 2001. Kernpunten:

• Artikel 3.14 Wet IB: Smartengeld is onbelast in box 1 (werk en woning) en box 2 (aanmerkelijk belang) – puur netto geld.
• Artikel 5.1 Wet IB: Box 3 heft op vermogen boven de vrijstelling (€57.000 p.p. in 2024), met forfaitair of werkelijk rendement (sinds 2023 voor spaar- en beleggingsvermogen).

De Hoge Raad bevestigde in arresten als ECLI:NL:HR:2013:1795 dat smartengeld box 3-vermogen is, behalve als het snel gebruikt wordt voor het beoogde doel. De Belastingdienst volgt dit in Amsterdam.

Valt smartengeld altijd in box 3?

Nee, niet per se. Op uw eigen rekening telt het als box 3-vermogen, met belasting over forfaitair rendement (bijv. 0,36% spaar in 2024, belast tegen 32%).

Uitzonderingen in Amsterdam:

• Geblokkeerde rekeningen: Voor zorg- of aanpassingskosten: gebruik een ING Postbankrekening of Wmo-/Wlz-rekening via Gemeente Amsterdam. Vrijgesteld (Besluit Postbankrekeningen).
• Bestedingstermijn: Binnen 1-2 jaar uitgeven aan therapie? Vrijstelling via bezwaar met bewijs.
• Sinds 2023: Werkelijk rendement in box 3 is vaak voordeliger bij lage spaarrentes.

Vergelijking boxen voor schadevergoedingen

Praktische voorbeelden voor Amsterdam

Voorbeeld 1: Na een fietsongeval op de Dam ontvangt u €50.000 smartengeld op spaarrekening. Box 3-vermogen +€50.000. Onder €57.000 vrijstelling? Geen belasting; erboven wel (ca. €1.000/jaar bij 2% forfait).

Voorbeeld 2: Ernstig letsel (€200.000) na tramongeluk: kies geblokkeerde rekening via Gemeente Amsterdam voor woningaanpassing. Belastingvrij tot gebruik; anders €5.000+ per jaar.

Voorbeeld 3: €30.000 affectieschade voor partner na ongeval: direct box 3, tenzij therapie via lokale zorg.

Uw rechten en plichten bij smartengeld in box 3

Rechten:

• Bezwaar tegen aanslag binnen 6 weken als geen spaargeld.
• Vrijstelling aanvragen bij Belastingdienst met medische documenten.
• Gratis advies bij Juridisch Loket Amsterdam of proefberekening op toeslagen.nl.

Plichten:

1. Box 3-vermogen opgeven in aangifte.
<2>Bewaar smartengeldakte en specificaties.
2. Toon besteding bij controle.

Voor ingewikkelde letselzaken: schakel een Amsterdamse letselschadeadvocaat in. Meer over letselschade en belastingen.

Veelgestelde vragen